Zabezpieczanie etykiet i opakowań przed fałszowaniem i podrabianiem Część 2

Jak wiemy fałszowanie, kopiowanie i podrabianie markowych produktów oraz ich oznaczeń w postaci etykiet i opakowań stało się zmorą naszych czasów. Żyjemy w świecie globalnym, gdzie czas i przestrzeń skurczyły się w wyniku intensywnej sieciowej wymiany międzynarodowej. Jak twierdził Thomas Friedman w swojej proroczej książce „World is Flat”, w wyniku postępu technologicznego, względnego pokoju światowego oraz rozszerzenia się grupy państw wolnorynkowych o kraje postkomunistyczne po 1989 r. świat się spłaszczył. Wynikiem tego zjawiska jest nie tylko rozwój handlu międzynarodowego, ale również wzrost zorganizowanych form przestępczości, w tym związanej z przemytem, fałszowaniem, podrabianiem, kopiowaniem i wszelkimi innymi formami łamania prawa własności intelektualnej.

W poprzednim artykule wymieniłam różnego rodzaju formy walki z tym zjawiskiem przy pomocy farb i lakierów specjalnych. W tej części skupię się na kilku – wcześniej zaledwie zarysowanych – możliwościach zabezpieczania
druku etykiet i opakowań przy użyciu farb i lakierów specjalnych.

Jak wspomniałem w pierwszej części opracowania, niektóre z nich znajdują już zastosowanie w walce z przestępcami, inne stanowią obiekt zainteresowania firm próbujących wdrożyć nowe rozwiązania w tej dziedzinie, a niektóre to tylko idee czekające na kreatywne i twórcze rozwinięcie.

Farby niewidoczne fluorescencyjne

Jedną z najłatwiejszych i zarazem jedną z najbardziej skutecznych form zabezpieczania etykiet i opakowań przed fałszowaniem, kopiowaniem i podrabianiem jest użycie farb niewidocznych fluorescencyjnych.

Są to farby transparentne w świetle dziennym, które stają się widoczne w różnych kolorach po oświetleniu ich światłem UV-A (najpopularniejsze są emitery takiego światła nazywane potocznie lampami blacklight). Istnieje kilka podstawowych kolorów
tego typu farb – od żółtego, poprzez pomarańczowy, czerwony, purpurowy, fioletowy, a skończywszy na zielonym i niebieskim.

Występują również ich rozmaite mieszanki i odcienie w obrębie wymienionych powyżej kolorów podstawowych. Farby takie można nadrukować w różnych miejscach, znanych jedynie producentowi opakowania lub etykiety. Dla sprawdzenia autentyczności produktu wystarczy w danym miejscu przyłożyć lampkę
blacklight. Sprawdzając, czy nadruk stał się widoczny, rozpoznajemy autentyczność produktu. Dla dalszego utrudnienia ewentualnego podrobienia opakowania lub etykiety można zastosować specjalne triki drukarskie, m.in. dobrze ukryć miejsce detekcji (np. w oczku litery O napisu), użyć specjalnych wielokolorowych giloszy lub jeszcze bardziej zaawansowanego pigmentu (np. świecącego
w jednym kolorze w świetle UV-A i w drugim w świetle UV-B).

Farby niewidoczne fluorescencyjne białe

Odmianą farb niewidocznych fluorescencyjnych, które można zastosować w druku zabezpieczeń, jest farba niewidoczna fluorescencyjna biała. Nadruk wykonany taką farbą jest niewidoczny w świetle dziennym, natomiast pod światłem UV świeci jaskrawobiałym blaskiem. Oprócz zabezpieczeń można je wykorzystać również w marketingu etykietowym, np. drukując tło etykiet napojów. Taka etykieta świeci jasno, niemal biało w klubach, dyskotekach i w trakcie
eventów, gdzie używa się światła blacklight, wyróżniając się wyjątkowo wśród innych etykiet.

Spektakularnie jasna biel widoczna pod światłem UV może stanowić szczególny atut
w zestawie narzędzi projektanta zabezpieczeń.

Może on na przykład taki nadruk wkomponować w drobne elementy napisów i zdjęć w sobie tylko znanych miejscach. Tylko osoba sprawdzająca autentyczność produktu, wiedząc, w którym miejscu na etykiecie czy opakowaniu znajduje się nadruk, jest w stanie zidentyfikować jego autentyczność.

Farby metaliczne do druku zabezpieczeń

Kolejnym rodzajem farb specjalnych mogącym znaleźć zastosowanie w druku zabezpieczeń są farby srebrne i złote wykorzystujące specjalne,
charakteryzujące się wyjątkowym blaskiem i metalicznością pigmenty lub takie, które imitując metaliczność, dodatkowo mienią się i skrzą różnokolorowo pod wpływem światła.

Samo zdobycie i użycie tego typu pigmentów stanowi ogromną przeszkodę podrobienia produktu przez fałszerza, wynikającą z relatywnie dużej trudności nabycia specjalnych
farb metalicznych. Farby te można dodatkowo w twórczy i kreatywny sposób łączyć, mieszać z wyjątkowymi połyskliwymi i mieniącymi się interferencyjnie pigmentami, tworząc unikatowe i niepowtarzalne efekty praktycznie niemożliwe do podrobienia.

Oprócz widowiskowego efektu marketingowego możemy zatem uzyskać skuteczną możliwość zabezpieczenia etykiety lub opakowania przed próbą skopiowania lub sfałszowania.

Farby widoczne fluorescencyjne

Trochę bardziej znanymi farbami mogącymi znaleźć zastosowanie w druku zabezpieczeń są farby fluorescencyjne widoczne w świetle dziennym.

Są to farby o wyjątkowej czystości koloru, charakteryzujące się jaskrawą, neonową barwą niemożliwą do skopiowania. Neonowy blask farb fluorescencyjnych (mający swoje źródło w ich zdolności do emitowania światła
po wzbudzeniu przez promieniowanie UV będące częścią widma światła białego) jest w praktyce niemożliwy do skopiowania przez żaden rodzaj urządzeń, poczynając od kserokopiarki, przez skaner, skończywszy na kamerze.

By zapobiec próbie podrobienia, można użyć takiej kombinacji kolorów i odcieni neonowych, czyniąc nadruk praktycznie niemożliwym do powielenia. Można również twórczo rozwinąć ideę drukowania giloszy
fluorescencyjnych, wykorzystywaną w druku papierów wartościowych oraz biletów.

Farby termochromowe

Ciekawych rozwiązań do druku prac zabezpieczonych przed fałszowaniem i podrabianiem mogą dostarczyć farby termochromowe, reagujące zmianą koloru na zmianę temperatury.

Istnieje kilka rodzajów farb termochromowych, w tym zmieniające kolor w sposób odwracalny lub nieodwracalny, działające w określonym interwale temperatury lub takie, które zabarwiają się w jednej temperaturze, a odbarwiają w innej. Farby termochromowe nadają się świetnie zarówno do celów marketingowych (np. przykrycie farbą termochromową poddruku z informacją lub nadruk informacji o zmianie temperatury produktu i wiele innych), jak i do zabezpieczenia opakowania produktu przed podrobieniem. Detekcji autentyczności można na przykład dokonać – w zależności od użytego rodzaju pigmentu – za pomocą ciepła ludzkiego ciała (dłoń), poddając je działaniu niskiej temperatury (lodówka) lub podgrzewając do nieco wyższej temperatury (bezpieczne źródło ciepła, np. specjalna grzałka).

Oryginalny artykuł znajdziecie Państwo w miesięczniku Świat DRUKU 6/2022